توجه : این فایل به صورت فایل ورد (Word) ارائه میگردد و قابل تغییر می باشد
دانلود رایگان بررسی منابع معدنی و كانسارها در سنگ های ساختمانی دارای 205 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود رایگان بررسی منابع معدنی و كانسارها در سنگ های ساختمانی کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود رایگان بررسی منابع معدنی و كانسارها در سنگ های ساختمانی
فصل اول
مقدمه
نحوه پراكندگی استانی تعاونی های فعال در معادن سنگ های نما وتزئینی
فصل دوم
گسترش جغرافیایی ـ استراتیگرافی سنگهای نما و تزئیتی ایران
گسترش جغرافیایی ـ استراتیگرافی سنگهای نما و تزئیتی ایران
انواع سنگ های تزئینی
سنگ لوح (Slate )
سنگ آهك و تراورتن Lime Stone and Travertine
مرمر( Marble )
تراورتن
مرمریت ( مرمر آهكی ) :Lime Stone marble
مرمر اونیكس (Onix marble )
مرمر سرپانتین ( Serpantin marble )
بررسی فنی واقتصادی یك كانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل های استاندارد)
بررسی فنی واقتصادی یك كانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل های استاندارد)
مقدمه ای بر استانداردهای سنگ های تزئینی
روشهای آزمون استاندارد ASTM
آزمون مقاومت خمشی : ASTM C
آزمون مدول گسیختگی ASTM C
آزمون خمشی برای سنگلوح:(مدول گسیختگی والاستیسیته (ASTM C
آزمون مقاومت تراكمی : ASTM C
آزمون جذب آب وچگالی نسبی : ASTM C
آزمون جذب آب سنگ لوح (ASTM C 121)
آزمون مقاومت سایشی : ASTM C
آزمون عملكرد سازه ای سیستمهای پوشش با سنگ(ASTM C120 –91)
فصل سومروشهای استخراج سنگ قواره
روشهای استخراج سنگ قواره
1 . آماده سازی دستگاه برش
2. حفاری
3 . وسایل حفاری
4 . برش با استفاده از سیم الماسه
تعیین اولویت سطوح برش
برش افقی
برش عمودی
زاویه برش
5 . علل پاره شدن سیم الماسه
5 . علل پاره شدن سیم الماسه
5 . علل پاره شدن سیم الماسه
6. جهت گردش سیم الماسه
7. علل ناصاف بریده شدن سطح برش
8 . استفاده از دستگاههای اره الماسه: (هاواژ)
9 . چگونگی بیرون كشیدن بلوك بریده شده از سینه كار
10 . ماشین آلات و نیروی انسانی مورد نیاز
10 . ماشین آلات و نیروی انسانی مورد نیاز
مقایسه سیستمهای استخراج سنگ قواره
جستجو ، اكتشاف و ارزیابی سنگ
حفاری بهینه
تعریف بازده حفاری
سرمته
بازده
11. كنترل و بسته بندی
لزوم استفاده ازكامپیوتر
بازده ماكزیمم، درمقاومت كم
فصل چهارم
فنون فرآوری
برش بلوك سنگ
اره های الماسه چند تیغه ای
قله برها
تكنولوژی مدرن فرآوری مرمر و تراورتن
تكنولوژی
هزینه های تولید
هزینه مصرف شدنیها
فصل پنجم
انواع گرانیت
خواص فیزیكی گرانیت
موارد استفاده گرانیت
معیارهای انتخاب گرانیت
عوامل قیمت
پرداخت گرانیت
استخراج گرانیت با سیم برش الماسه
سیستم های برش با آب
سیستم برش با آب و مواد ساینده
فصل ششم
سهم ویژه معادن سنگهای نما و تزئینی در مجموعه فعالیت معدنی کشور
مقایسه میزان و ارزش تولید سالانه معادن سنگهای نما و تزئینی با دیگر معادن
چگونگی استخراج سنگ در جهان
آینده صادرات سنگ های ساختمانی در ایران
قیمتهای جهانی سنگ
نگاهی به مصرف سرانه سنگ در کشورهای مصرف کننده عمده
نگاهی به مصرف سرانه سنگ در کشورهای مصرف کننده عمده
تولید کنندگان عمده گرانیت در جهان
فصل هفتم
ویژگیهای فرسایشی و ناپایداری سنگ
نگهداری سنگفرش
لك زدایی
زدودن لكه های مس وبرنز
زدودن لكه های روغن و چربی از سطح مرمر
چسبهای 100% جامد واستفاده از آن به جای دوغاب سیمان در نصب سنگ
رنگ در سنگهای طبیعی
كامپیوتر صنعت سنگ را هم متحول كرده است
فصل هشتم
مقالات انگلیسی RICH QUARRIES AND DIAMOND WIRE SARE SAWING
NEW BIRTH IN AN OLD CONTEXT …
NEYRIZ MINE …
مراجع
فصل اول
مقدمه :
ارزش و فراوانی كانسارهای سنگ تزئینی در این ملك زرخیز به گونه ای است كه فقط با تدوین یك برنامه دقیق و اصولی می توان از این معادن خداداد به عنوان یكی از اركان بنیادین اقتصاد كشور بهره برد . اما متأسفانه این صنعت سالهای طولانی تحت تأثیر اقتصاد متكی به نفت و بینشهای ناشی از آن مورد بی مهری واقع شده و حتی در دروس دانشگاهی هم مهجور وناشناخته باقی مانده است و این همه شاید برآمده از عدم درك و شناخت علمی این پدیده و در نتیجه نادیده گرفتن تأثیرات اقتصادی آن و بالطبع تلقی سطحی ونادرست از كاربردهای عام آن باشد . بنابراین اگر تغییری اساسی در فرهنگ ونحوه نگرش مردم ما به سنگ ونیز ساختار كشف و استخراج وتولید سنگ های تزئینی صورت نگیرد وبه ویژه اگر جنبه علمی و پژوهشی صنایع مربوط به فرآوری سنگ چنانچه باید مورد توجه قرار نگیرد ، امید داشتن به توسعه این صنعت و حضور گسترده وفعال در بازار جهانی این محصول كاری عبث خواهد بود . نگاهی به آمارهای موجود پیرامون وضعیت تولید ومصرف این محصول در جهان ، درعین آنكه تصویر نسبتاً روشنی از حال و آینده بازار جهانی سنگ به دست می دهد ، مسئولیت پژوهندگان برنامه ریزان وكارگزاران مربوطه را دوچندان می سازد . و این واقعیت را به ما می نمایند كه از این پس عوامل یاد شده بایستی مسائلی چون جهت دهی سرمایه های داخلی و خارجی ، تحقیق واكتشاف ، استخراج با روشهای علمی و پیشرفته ، تولید با كیفیت مطلوب و صدور در راستای تقویت این صنعت را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند . بدون شك برای حركت در مسیر توسعه صنعت سنگ تزئینی ، نخستین گام پذیرفتن اصل اتكاء به پژوهش علمی وكنترل كیفی به عنوان تنها تعیین كننده خط سیر ومنازل بین راه است . و این نكته ای است كه باید در تمامی مراحل از تحقیق و گردآوری اطلاعات زمین شناسی ومعرفی محصول در بازرهای جهانی در كانون توجه قرار گیرد و دقیقاً بدان عمل شود چراكه عمل براین اساس از یك سو برتری قابل ملاحظه ای را برای یك صادر كننده نسبت به سایر رقبای جهانی به ارمغان خواهد آورد و از دیگر سو عرضه كننده را واخواهد داشت تا برای از دست ندادن خریداران بالقوه وبالفعل فعالیت خود را در همه جوانب مطلوب و كارآمد نماید. برای مثال میتوان اولین تأثیر عمل بر اساس شناخت وپژوهش علمی را به ویژه در این صنعت در تازه گردانیدن روشهای اكتشاف واستخراج معادن دید . چه درجهان كنونی كه تحولات ونوآوریها در زمینه علوم وصنایع به گونه ای حیرت افزا سرعت وتنوع یافته ، نمی توان هنوز با روشهای كهنه وشیوه های ابتدایی وعمدتاً غیر اقتصادی وارد میدان شد و حضوری قدرتمند را هم در دنیای رقابت آمیز تجارت انتظار داشت . بدیهی است صنعت سنگ تزئینی نیز از این قائده مستثنی نیست بلكه به اعتبار طبیعت ذوقی سلیقه ای و هنری آن حتی بیش از دیگر صنایع در معرض تغییر وتحول ونوآوری است و در این حالت است كه موضوع متحول نمودن روشهای اكتشاف به عنوان پایه واساس استخراج وعرضه سریع و بهنگام سنگ های جدید مورد توجه قرار می گیرد . بر پایه این واقعیت است كه امروزه حركت پی جویی اكتشاف یا بهره گیری از داده های حیرت آور ماهواره ای به جهشی پرشتاب، متنوع و بسیار پیچیده تبدیل شده است و به مرحله ای رسیده كه پی در پی ذخیره ای جدید كشف می شود ومنابع عرضه سنگ از هر نظر اعم از بافت ، رنگ وكیفیت آماده سازی رشد می یابند . بنابراین ضروری است در كنار گسترش همه فعالیت ها وتلاشهای فنی واقتصادی جهت تولید وصدور سنگ های تزئینی به مرحله تعیین كننده اكتشاف به صورت دقیق تر وجامع تری پرداخته شود . در مرحله استخراج نیز تغییر روش ضد اقتصادی انفجاری وگزینش وبه كارگیری جدیدترین سیستم های مكانیزه برش ، قطع نظر از تأثیری كه بر كمیت وكیفیت تولید می گذارد ، نتیجه دیگری هم دارد و آن جایگزین شدن فضایی مدرن ودلخواه در كارگاه به جای كارهای سخت وزیان آورمی باشد كه بالطبع كار معدنی را از وابستگی به نیروی كار یدی رها می سازد ومحیطی مطلوب فراهم می آورد كه بی شك در جذب دانشگاهیان ، كارشناسان ومهندسان ذیربط جهت تحقیق و پژوهش واكتشاف و استخراج مؤثر خواهد بود .
گسترش جغرافیایی ـ استراتیگرافی سنگهای نما و تزئیتی ایران
اطلاعات موجود درباره معادن سنگهای نما و تزئینی كه اكثراً فعال می باشند، نشاندهنده این است كه معادن شامل مرمریت ، مرمر چشمه ای (اونیكس)، تراورتن، سنگ آهك، گرانیت، گابرودیوریت وسرپانتیت می باشند . بعضی از معادن مرمریت از دولومیت وگروه بیشتری از آهك هستند . مقایسه ای میان جنس سنگها ، جنس مجموعه دربرگرینده آنها و سن تشكیل سنگها و مجموعه دربرگیرنده نشان می دهد كه روندهای گسترش جغرافیایی از همزادی وهمخوانی زمانی وژنتیك سنگها نیز حكایت میكند. واضحترین وطولانی ترین روند مربوط به گسترش معادن مرمرچشمه ای وتراورتن است كه در طول یك نوار شمال غرب ـ جنوب شرق سراسرایران از گوشه شمال غرب كشور تامرز پاكستان كشیده شده است . این نوار به جهت گسترش آتشفشانها وچشمه های آب گرم و خطوط تكتونیكی فعال جوان (پلیوسن تا زمان حاضر) به نام نوار داغ مرمر چشمه ای وتراورتن پلیوكوارتز سراسری ایران نامیده شده است . روندهای مشخص دیگر روند مرمریت دولومیتی به نام نوار سنندج ـ سیرجان است كه طبقات مرمر دولومیتی در یك مجموعه دگرگونی ولكانیكی میان لایه ای همراه با شیست سبز آمفوبولیت ، لاواهای اولترابازیك و محصولات پیروكلاستیكی مربوط به ولكانیزم بازیك و اولترابازیك در یك مجموعه افیولیتی قرار گرفته اند . در این نوار ارزنده ترین ذخایر شناخته شده مرمریت ایران چه از نظر ذخیره وچه از نظر كیفیت واقع می شوند .نوار فرعی مشابهی در خراسان قرار دارد .مرمریتهای درون آمیزه و رنگین وفلش كه آن نیز یك مجموعه افیولیتی است و در سه بخش كشور یعنی فارس ، خراسان وبلوچستان واقع می شود. در كربناتهای كدتاسه میانی نیز گروه نسبتاً بزرگی از منابع مرمریت سنگ سیاه ( نجف آباد و الاشتر ) قرار دارند . در محدوده ای مستطیل شكل با روند نزدیك به شرقی ـ غربی از شهركرد و جوشقان تا كرمان گسترده است . مجموعه ای از مرمریت ژوراسیك كدتاسه در شمال شرق باختران نیز وجود ذخایر قابل ذكر است .
آهك های آسماری وقم در بخش وسیعی از كشور در اطراف كویرمركزی وبر روی نوار باریكی بین اسلام آباد غرب و شهركرد ودر شمال آذربایجان غربی ذخایر قابل توجهی از مرمریت را در بر گرفته اند . ذخایری از سنگ های آذرین همچون گرانیت گابرودیوریت و سرپانتیت در گوشه وكنار كشور ( همدان ، ماسوله ومشهد ) مورد استفاده می باشند .
در مورد نحوه تشكیل مرمریت محور سنندج ـ سیرجان گفته شده است كه تأمین یونهای و دیگرمواد تشكیل دهنده مرمریت و دیگر سنگهای دربرگیرنده از منشأ افیولیتی شامل طیف كاملی از ولكانیزم دریایی از اولترابازیك و بازیك تااسیدی تأمین شده است و شدت كریستالین بودن مرمریت ها عمدتاً مربوط به درجه خلوص لمن كربناتی در موقع رسوب از آب دریا وتحولات و كریستالیزاسیون دیاژنتیكی است و پدیده متامورفیزم الزاماً سبب كریستالیزاسیون در اكثر موارد نشده است . بحث و تحلیل درباره نحوه تشكیل كانسارهای مرمروتراورتن پلیو ـ كواترنر ایران نشاندهنده این مطلب است كه چون تراورتن ها ومرمرها روی مناطق داغ شناخته شده در سراسر ایران قرار گرفته و بیرون از آن نیز چیزی وجود ندارد ، بر روی خطوط ضعیف چه همزمان آتشفشانی وچه در پیش فاز وپس فاز آن آب گرموگاز دارای املاح وعناصر معدنی همچون Hg . AS. Cl-. Mg2+ . K+ . Na + . Ca2+ Fe2+ . SH2 . CO2 وعناصر فلزی وغیر فلزی دیگر از منشأ ماگمایی و چه حاصل از گردش آبهای سطحی كه به عمق رفته و گرم می شوند خارج شده و در اثر افت فشار، حرارت PHو EH وسایر تغییرات فیزیكی و شیمیایی به صورت رشته ای چشمهها خارج شده و رسوبات تراورتن ومرمر ، خاك سرخ گوگرد ، بعضی دیگر از ذخایر معدنی را ایجاد می نمایند .
انواع سنگ های تزئینی :
سنگهای اصلی مورد استفاده در سنگ های نما عبارتند از : گرانیت ، مرمر ، تراورتن، سنگ چینی ، ماسه سنگ ، سنگ لوح و مرمریت . از سنگهای آذرین به جز گرانیت نمونه های دیگر را كمتر مورد استفاده قرار می دهند . به هر حال انواع دیگر سنگ های آذرین مورد استفاده در صنایع ساختمانی عبارتند از: دیوریت، بازالت، سینیت، گابرو لابرادوریت و دیاباز . سنگ های تزئینی كه عمدهترین مصرف آنها پوشاندن سطح خارجی ساختمانهاست با اسامی گوناگون زیر در دنیا شناخته شده اند:
Facing Stone . Cut Stone . Dinuntion Stone و........در ایران نیز این سنگها را با نام سنگ های تزئینی ، سنگهای قابل برش ، سنگ روكار ، سنگ نما و سنگ كوپ می شناسند واستفاده از آنها هم قدمت نسبتاً زیادی دارد . در بناهای قدیمی از این سنگها بخصوص به صورت سنگ كف استفاده می شده است . استفاده از سنگ های نما بستگی به خواص فیزیكی و قابلیت صیقل خوردن آنها دارد . گروهی از سنگها نیز مصارفی غیر از كاربرد در ساختمانها دارد كه از آن جمله می توان مورد استفاده آنها در ساختن اشیاء زینتی نظیر مجسمه ، زیرسیگاری ، میز ، ظروف سنگی ، قاب عكس وغیره را نام برد . به اینگونه سنگ ها غالباً سنگ های زینتی یا Ornamental Stone اطلاق می شود.
سنگ لوح (Slate ) :
سنگ لوح (اسلیت) معمولاً در بستر رودخانه ها یا معادن زیر زمینی یافت میشود. سنگ لوح و كوارتزیت از لحاظ پرداخت و ابعاد محدودیت دارند .معمولاً این سنگها را میتوان در داخل وخارج ساختمان به كار برد . سنگ لوح در اثر دگرگونی پلمبه سنگ (شیل) تشكیل شده و معمولاً به صورت لایه ای یافت می شود و می توان آن را با رخهای نامنظم شكاف داد .
سنگ آهك و تراورتن Lime Stone and Travertine
سنگ آهك وتراورتن ( شامل ماسه سنگ ، صدف سنگ ، دولومیت ، فسیل سنگ و سنگ صدف دار ) معمولاً به طور زیرزمینی استخراج می شود . این سنگها غالباً از لحاظ اندازه ، محدودیت دارند و معمولاً صیقل پذیر نیستند . گاهی ناگزیر باید مشخص كنیم كه به سنگ آهك دولومیتی نیاز دارید یا به سنگ آهك اتولیتی . خریداران معمولاً این سنگ ها را به سبب دانه بندی و بافت ویژه ای كه دارند بصورت شیشه ای یا خشن انتخاب می كنند. اگر این سنگ ها در آزمونهای معینی موفق ازآب درآیند می توان آنها را در كاربرد های خارجی نیز مصرف كرد.باید از میزان جذب رطوبت سنگ در كاربرد مورد نظر آگاه باشید معمولاً سنگ آهك ها زیاد رطوبت جذب می كنند وبرای مناطق مرطوب مناسب نیستند مگر اینكه بتانه كاری ودرزبندی شوند .بسیاری سنگ آهك ها نرم اند واز این رو هر گاه به صورت سنگ فرش مصرف شوند زود ساییده می شوند ومی توان حفره ها را با رزینهای مصنوعی مثل اپوكسی وسیمان پر كرد.
مرمر( Marble )
مرمر (شامل سنگ سبز، مرمر اونیكس، سرپانتین وبعضی از سنگ آهك ها) به دوصورت تعریف میشود: اول به صورت سنگی كه تبلورمجدد یافته است (تعریف زمین شناختی) و دوم به صورت سنگ آهكی كه صیقل پذیر است .(تعریف تجاری) بر طبق دانسته های امروزی ما همه مرمر هایی كه مثلاً از اسپانیا می آیند در واقع سنگ آهك (Line Stone ) هستند معمولاً مرمرها در نواحی كوهستانی یافت می شوند و بنابراین عامل هایی كه در مورد سنگ آهك صادق اند ، در مورد این سنگها نیز اعتبار دارند. بعضی از مرمرها حفره یا درزه دارند و باید آنها را با پركننده یا شبكه از جنس فایبرگلاس تقویت كرد .
گرانیت (Granite ) :
گرانیت (شامل گنایس ، گابرو ، دیوریت و بازالت ) سنگی آذرین است وشاید یكی از پر مصرف ترین سنگها به ویژه در فضاهای خارجی باشد . این سنگ بسیار سخت و بادوام است .( مانند كوارتزیت ) ودر اغلب موارد در شرایط آب وهوایی سخت بسیار مناسب می نماید . معمولاً گرانیت ها در نواحی كوهستانی یافت می شوند ونقش آنها رگه دار نیست . اندازه دانه های گرانیت از ریز تا درشت تغییر می كند . رنگ آنها نیز متغیر اما همراه همگن است . در برخی مواد می توان گرانیت را با رگه ها ،جلوه ها ورنگ های متغیر یافت . گرانیت ها معمولاً در كانسارهای وسیع ودر اندازه های بزرگ یافت میشوند . بسیاری از گرانیت ها در فضاهای داخلی وبویژه به صورت سنگفرش به كار می روند . زیرا سطح صیقلی خود را دیرتر از مرمر از دست می دهند وكمتر از مرمر یا سنگ آهك ساییده می شوند .روی گرانیت كه یكی از متراكمترین سنگ هاست و مقاومت سایشی بسیار خوبی دارد میتوان پرداختهای بافتدار بسیاری از قبیل شعلهزنی، تیشهزنی، قلم زنی و...... انجام داد .
تراورتن :
تراورتن وقتی تشكیل می شود كه بی كربنات كلسیم درآب چشمه به گاز دی اكسید كربن ، آب وكربنات كلسیم تجزیه شود . پدیده های فیزیكی ، شیمیایی وبیو شیمیایی در نحوه رسوب تراورتن مستقیماً دخالت دارند . دربعضی جاها گردش آب باعث می شود دی اكسید كربن با آبهای جوی از درون شكستگیها و درزه ها به سطوح زیرین زمین راه یابد و سنگهای آهكی مسیر خود را حل و به صورت چشمه های آهك ساز در سطح بیرونی زمین رسوب دهد وتراورتن CACO3 + H2O Ca(HCO3)2 چشمهای را بوجود آورد .عامل دیگر ارتباط این نوع چشمه ها با بقایای آتشفشانی است زیرا همه تراورتن ها ومرمرهای اونیكس در محدوده كمربند تبریز ـ كرمان گسترش دارند .
مرمرهای اونیكس از كانیهای متبلور كلسیت بادبزنی شكل با اندازه های متفاوت تشكیل شده است . بافت سنگ دانه ریز است وتخلخل زیاد و لایه بندی نازك دارد . رنگ آن نیز سفید كرم تا خاكستری است . ناخالصی سنگ به صورت دانه های اكسیدآهن و آثاری از كوارتز وكانیهای رسی است . كانی متداول این نوع سنگ ها كلسیت با مقدار كمی Feو Mg است ودر بعضی موارد با آرگونیت همراه است كه در آبهای گرم بیشتر دیده میشود.كانی های فرعی شامل كوارتز به میزان5 درصد، لیمونیت وكانی های رسی است وهمین مواد فرعی باعث تغییر خصوصیات فیزیكی سنگ مانند مقاومت و رنگ آن می شود .
مرمریت ( مرمر آهكی ) :Lime Stone marble
مرمریت سنگی آهكی است كه تا حدودی دگرگون شده است .مرمریت های ایران عمدتاً از انواع آهك های ریفی ،مرجانی ، دریایی كم عمق منشأ گرفته اند . سنگهای درونگیر كانسارهای دولومیت عمدتاً تناوبی از شیست سبز ، آمفیبولیت ، مرمردولومیتی و یا آهكی ، فیلیت ، شیست های سر سیتی ، تالك شیست ، سرپانتینت ودیگر سنگ های الترامانیك وفوق بازی هستند كه مجموعاً افیولیتی را تشكیل می دهند . آنچه به عنوان مرمریت مورد استفاده قرار می گیرد لایه ها وعدسی های بزرگ وكوچك مرمریت دولومیتی و آهكی است كه به تناوب در ستون چینه شناسی مجموعه افیولیتی تكرار میشوند. مرمریت بر حسب شدت دگرگونی و تركیب سنگ مادر به سه دسته چینی،كریستال وابری تقسیم میشود.
الف ) سنگ چینی : سنگ چینی به مرمریت های دانه ریزی گفته می شود كه بافت تمام بلورین ، هم اندازه ، تمام شكل دار و دانه ریز دارد . كانی های اصلی آن عمدتاً كلسیت و به مقدار كم ولاستونیت اند كه خودحاكی از دگرگونی آن است . سنگ چینی بسته به رنگ به سه دسته چینی سفید، چینی كریستال وچینی خاكستری تقسیم میشود.
ب ) كریستال: كریستال به مرمریت دانه درشت، تمام بلورین، هم اندازه، و شكل دار گفته میشود. كریستال در مناطقی دیده می شود كه شدت دگرگونی زیاد تا متوسط باشد.
ج ) ابری : ابری به مرمریتی گفته می شود كه حاكی نوارهای غیر موازی از تمركز كانی ها تیره وروشن باشد كه این ویژگی به سنگ حالت ابری می دهد . سنگ ابری در مناطق دگرگونی با شدت متوسط فراوانتر است و به نظر می رسد كه دگرگونیهیا با دمای بالا تشكیل می شود.
مرمر اونیكس (Onix marble ) :
این سنگ را در بازر به نام مرمر می خوانند و بنابراین با مرمر زمین شناسی كه سنگی دگرگونی است، تفاوت دارد. مرمر اونیكس از رسوب چشمه های آهكی تشكیل میشود. شفاف است ونور را از خود عبور می دهد و به رنگهای مختلف دیده می شود كه از آن جمله میتوان به رنگی های سبز، سیز كم رنگ، قهوه ای، قرمز، كرم، سفید و صورتی اشاره كرد.
مرمر سرپانتین ( Serpantin marble ) :
این سنگ در بازار به نوعی سرپانتین ( هیدروسیلكات منیزیم ) گفته می شودكه برای ساخت وسایل تزئینی به كار می رود . بنابراین از نظر علمی این سنگ به گروه سنگ آهكی واصولاً سنگهای رسوبی تعلق ندارد . به علت آنكه این سنگ ها در مجموعه افیولیتی ایران یافت می شوند ، اكثراً رگه دار و شكننده اند .
بررسی فنی واقتصادی یك كانسار سنگ (فرمها ودستورالعمل های استاندارد):
با در نظر گرفتن نرخ فروش ( S ) و هزینه تولید ( C ) كانسار فقط در صورتی قابل استخراج است كه دست كم این فرمول برقرار گردد . S-C > 0
عواملی كه كانسار سنگ تزئینی را به عنوان یك منبع سودآور مطرح می كنند بر دو دسته اند : 1 . عوامل فنی 2 . عوامل اقتصادی
نهایتاً جنبه های اقتصادی است كه امكان پذیری استخراج كانسار را تعیین می كند . ولی نمی توان هیچ عاملی را به تنهایی مد نظر قرار داد . زیرا تمام عوامل به طور مستقیم به یكدیگر موبوطند . واضح است كه جنبه فنی را نمی توان نادیده گرفت زیرا امكان استخراج شدیداً به مشخصات ریخت شناختی (ژئومورفولوژیكی ) زمین در كانسار وابسته است . برای ارزیابی یك كانساربه منطقی ترین شیوه ممكن، روش صحیح این است كه عملیات را با جمع آوری اطلاعات مختلف شروع كرد وبعد گامهای بعدی را برداشت . این مراحل را می توان به صورت زیر بیان كرد .
مرحله اول : جمع آوری اطلاعات
مرحله دوم: بررسی كانسارهای احتمالی
مرحله سوم : بررسی مناطق قابل اكتشاف
مرحله چهارم : بررسی تفصیلی كانسار
مرحله اول : جمع آوری اطلاعات :
اطلاعات مربوط به زمین شناسی وكانی شناسی منطقه كانسار به روش زیر به دست می آیند :
آزمایشی : نقشه عمومی ، نقشه منطقه ونقشه های محلی
مطالعاتی : نشریات ، اسناد ، یادداشت ها
تعیین محل معاون سنگ فعال ومتروك
شناسایی مناطقی كه تحقیقات در آنها ممنوع شده است : پاركهای طبیعی ، اماكن باستانی ومناطق نظامی
تهیه نقشه ها و عكس های هوایی
مرحله دوم :بررسی كانسارهای احتمالی
این مرحله عبارت است از مطالعه مناطقی كه در خلال مرحله اول به عنوان مناطق دارای كانسار احتمالی معین شده اند و به صورت زیر تعیین می شوند:
محدوده سازنده زمین شناسی دارای آینده روشن
تعیین محل دقیق معادن ورخنمونها
مشاهده ریخت شناسی كلی زمین
تهیه وتدوین جدولی برای هر منطقه برای تسریع وتسهیل بررسی ومطالعه مناطق مختلف
مرحله سوم : بررسی كانسارهای قابل اكتشاف :
روش زیر باید عملی شود : در تكمیل مرحله دوم باید منطقه یا مناطقی كه امید بخش ترین كانسارها در آنها واقع شده اند انتخاب شوندو سپس به صورت یك منطقه ، حدود وثغور آن به وضوح مشخص شود. پس از آن حدود این منطقه باید روی نقشه ای با مقیاس 25000 : 1 رسم شودو سپس به عواملی كه به تشریح وتعریف كیفیت كانسار سنگ تزئینی كمك می كنند توجه شود كه عبارتند از :
الف ) كیفیت شامل : 1. شرایط دسترسی ( شكل هندسی ، راههای ارتباطی ) 2 . گونه شناسی ( ریخت شناسی زمین ، پوشش ، هوازدگی ) 3 . همگونی ( لایه شناسی یا لیتولوژی ، تغییر رخسارها ، اكسایش ، رگه ها ، رنگ ، بافت ، اندازه بلورها ) 4 . سیستمهای شكستگی ( تعداد شكستگیها ، الگوی توزیع شكستگیها ، جهت گیری شكستگیها )
ب : قابلیت : ذخیره ، اندازه بلوكها ، مشخصات مصالح ، مشخصات فیزیكی و شیمیایی ، سود تجاری ، سرمایه گذاریها
نتیجه گیری مرحله سوم : عوامل منفی و مصالح بدون سود (كانسار سودده نیست) عوامل مثبت ومصالح دارای سود(كانسار سودده است)، وضعیت متوسط (كانسار مخاطره آمیز است)
مرحله چهارم : بررسی تفصیلی كانسار :
همانگونه كه قبلاً تشریح شد هدف پژوهشگر در مطالعه كانسار تعیین جنبه های فنی و اقتصادی كانسار با واژه های كمی وكیفی و سود تجاری است .جنبه فنی به طور خاص به عوامل زیر مربوط است : توپوگرافی ، زمین شناسی ، شكستگی ، بلوك دهی و كیفیت سنگها جنبه اقتصادی به طور خاص به عوامل زیر مربوط است : موقعیت كانسار ، شرایط دسترسی ، ضخامت مواد پوشش ها ، ذخیره ، قیمت زمین ، در دسترس بودن آب وانرژی، وجود مناطقی برای توسعه و خصوصیات زیبایی شناسی مصالح ، مخاطره سرمایه گذاری
وقتی منطقه كانسار روی نقشه مشخص شد می توان سطح كانسار را محاسبه كرد . روشهایی كه برای محاسبه سطح به كار برده می شوند عبارتند از : روشهای عددی ، روشهای ترسیمی ، روشهای مكانیكی.
دقیق ترین روشها عددی است زیرا با خطاهای ترسیعی مواجه نیست . اما روشهای ترسیمی ومكانیكی سریعترند .
مقدمه ای بر استانداردهای سنگ های تزئینی :
دومجموعه استاندارد معتبر در سطح جهان وجود دارد : یكی استانداردهای ASTM ( انجمن آزمون ومواد آمریكا ) ودیگری BS ( استانداردهای بریتانیایی ) . در حال حاضر سنگهای صادراتی بر اساس مشخصات فنی و استانداردهای ASTM به بازار عرضه می شوند و این برای خریداران نكته بسیار باارزشی محسوب می شود و اعتماد فوق العاده ای در مشتریان به وجود می آورد . مشخصات فیزیكی ، مكانیكی و روش های آزمون سنگ تزئینی در كمیته CI8 از ASTM بررسی می شود. كه در جای خود به طور مفصل به استاندارد ASTM پرداخته میشود.
روشهای آزمون استاندارد ASTM
آزمونهای مختلف كه برروی سنگهای تزئینی اعمال می شود عبارتند از : C880 (مقاومت خمشی ) ـ C99( مدول گسیختگی ) ـ C120 ( مدول گسیختگی سنگ لوح ) ـ C170 (مقاومت تراكمی ) ـ C97 ( جذب آب و چگالی نسبی ) ـ C121 ( جذب آب سنگ لوح ) ـ C 241 ( مقاومت سایشی)
آزمون مقاومت خمشی : ASTM C880
آزمون مقاومت خمشی برای طراحی سازه ای سنگ تزئینی مورد نیاز است . این آزمون با اعمال بار در فواصل ربع یك نمونه سنگ كه از پانل بزرگتری بریده شده باشد اجرا می شود . بار را به تدریج اضافه می كنند تا نمونه آزمون گسیخته شود . ماكزیمم بار اعمال شده را ثبت می كنند و تنش خمشی را كه در حالت گسیختگی در نمونه حادث شده است ، محاسبه می كنند . برای هر حالت از چهار حالت آزمون ( خشك یا تر ، موازی یا عمود بركافت ) پنج نمونه را می آزمایند .
آزمون مدول گسیختگی ASTM C99 :
یك معیار مقاومت خمشی نمونه های سنگ را از آزمون مدول گسیختگی نیز می توان به دست آورد . نمونه های سنگ برای این آزمون را ASTM به عرض 4 in وطول 8 in و ضخامت 2 1/4 ودارای پرداخت سایشی نرم مشخص كرده است . بار آزمون در نقطه واحدی درمركز یك دهانه 7 اینچی اعمال می شود . ASTM C99 آزمودن نمونه ها را هم به صورت تر وخشك وهم با اعمال بار موازی و عمود بر صفحه كافت مشخص كرده است . هم آزمون مقاومت خمشی وهم آزمون مدول گسیختگی معیاری از مقاومت خمشی به دست می دهند . اما با هم تفاوت دارند . ASTMC99 ( مدول گسیختگی را نباید برای مقاصد طراحی به كار برد . به علاوه طرز بارگذاری نقطه مركزی در ASTMC99 نوعاً باعث می شود كه گسست مستقیماً در تحت بار اعمال شده به وقوع بپیوندد . در صورتیكه ASTM C 880 تصریح میكند كه بار آزمون در دو ربع فاصله نمونه اعمال شود.
آزمون خمشی برای سنگلوح:(مدول گسیختگی والاستیسیته (ASTM C120:
مدول گسیختگی برای سنگ لوح مطابق با ASTMC120 شبیه مدول مورد بحث در C880 است با چند تفاوت .نمونه های آزمون به طول 12in ، عرض 1 1/2 in و ضخامت 1in هستند . بار آزمون در نقطه واحدی در مركز یك دهانه 10 in وارد می شود . نمونه ها در دوجهت نسبت به دانه سنگ لوح به صورت خشك آزموده میشوند . در C120 با اندازه گیری زاویه انحراف نمونه آزمون به هنگامی كه بارگذاری صورت میگیرد می توان مدول الاستیسیته را نیز اندازه گرفت.
آزمون مقاومت تراكمی : ASTM C170 :
آزمونهای مقاومت تراكمی روی مكعب های برش خورده یا روی استوانه های مغزگیری شده انجام می شود. آزمونها به این صورت انجام می شوند كه نمونه در دستگاه آزمون مدرج شده ای بارگذاری می شو دتا به گسیختگی برسد. ماكزیمم بار اعمال شده را بر سطح بارگذاری شده نمونه تقسیم می كنند تا مقاومت تراكمی نمونه آزمون محاسبه شود .
آزمون جذب آب وچگالی نسبی : ASTM C97:
چگالی راوزن مخصوص حجمی نیز می نامند . نمونه ها را ابتدا با گرما خشك میكنند و سپس آنها را وزن می كنند و سپس 48 ساعت در آب می خوابانند تا اشباع شوند . نمونه ها را در همان حال كه در آب غوطه ورند ، وزن می كنند وسپس آنها را در هوای آزاد در حالیكه اشباع هستند وزن می كنند . با مقایسه وزنهای خشك ، تر و اشباع ( كه از سه بار توزین فوق حاصل می شوند ) مقدار آب وزن شده و وزن مخصوص نمونه ها را محاسبه می كنند . برای هر سنگ مورد نظر این آزمون روی سه نمونه انجام می شود. هر چه مقدار جذب آب بیشتر باشد ، هوازدگی ضعیف تر میشود .
آزمون جذب آب سنگ لوح (ASTM C 121):
جذب آب سنگ لوح را روی شش نمونه چهار اینچ مربعی با نمونه هایی به ضخامت 16/ 3 تا 16/5 اینچ اندازه گیری می كنند . نمونه ها را ابتدا با گرما خشك می كنند و سپس در آب می خوابانند تا اشباع شوند. نمونه ها را باید یا 48 ساعت در آب معمولی خواباند یا 8 ساعت درآب جوش .
آزمون مقاومت سایشی : ASTM C241:
این آزمون در حال حاضر تحت بررسی است تا درآن تجدید نظر شود زیرا دیگر نمی توان ساینده مشخص شده را تهیه كرد .
آزمون عملكرد سازه ای سیستمهای پوشش با سنگ(ASTM C120 –91):
این آزمون جدیدترین آزمونی است كه قرار است در كمیته C18 نوشته و تصویب شود. به این علت كه لازم بود آثار بار باد بر اجزای رویه ی خارجی ساختمانها مشخص شود . در این آزمون یك نمونه از پانل سنگ را در اندازه اجرایی در یك رویه از محفظه دربسته آزمون نصب می كنند محفظه را تحت فشار قرار می دهند یا تخلیه می كنند تا فشار هوای یكنواختی در پانل نمونه پدید آید واثر فشار باد شبیه سازی شود . دوروش جدید آزمون در كمیته C18 تحت بررسی است یكی عبارت است از آزمون كهنسالی سریع ودیگری عبارت است از یك روش آزمون استاندارد برای مقاومت سیستمهای مهاربندی مكانیكی
بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود رایگان بررسی منابع معدنی و كانسارها در سنگ های ساختمانی
1- A QUARTERLY JOURNAL OF IRANIAN DIMENSIANAL STONES
2- Geolojy of construction Materials, By John E. prentive,
3- Study of Indus trial Deposit.
4- Quarring whith the smoot blasting technique
5- Dimensional stone Maggazine, September
6- Modern stone quarrig. Heikki byysolageneral sale manager TAMROK tools
7-
اولین و دومین سمینار سنگهای ساختمانی، وزارت معادن و فلزات